مسعود باقرزاده: پاک دستی، شجاعت،توانمندی اجرایی، تعامل پذیری و مشارکت جویی، داشتن کارنامه موفق، اعتقاد به نقش تقنینی و نظارت مستمر شورای اسلامی شهر و پاسخگو بودن براساس قانون، توانمندی در حوزه جذب سرمایه گذار، دارا بودن سوابق کارآمد و ایجاد درآمد پایدار برای شهر از جمله ویژگی‌های شهرداران است
همان طور که مشاهده می‌شود معیارهای ذکرشده عمدتا «معیارهایی کیفی» هستند که نمی‌توان خود آنها را مورد سنجش و ارزیابی قرار داد. مثلا پاک دستی یا تعامل با ارگان های انقلابی و یا شجاعت یک فرد یعنی چه؟ و چطور می‌توان آن را نسبت به فرد دیگری سنجید و یا مشارکت جویی و توانمندی در جذب سرمایه گذار و پاسخگو بودن براساس قانون یا اعتقاد به نقش تقنینی و نظارت شورای اسلامی، تا قبل از تصدی پست چگونه مشخص و قطعی می‌شود؟ و از همه مهتر کدام تخصص دانشگاهی به خودی خود می‌تواند کافی و مهم باشد؟ آیا می‌توان با قاطعیت گفت یک کارشناس ارشد مدیریت شهری از یک کارشناس ارشد مدیریت استراتژیک که می‌داند چگونه از تخصص‌ها بهره بگیرد در اداره یک شهر موفق تر است؟
این پرسش‌های ساده ما را متوجه یک خلاء مهم قانونی و یا آیین نامه ای در فرآیند مدیریت شهری می‌کند و آن «معیارهایی کمی» و قابل سنجش برای انتخاب شهردار و مهم‌تر از همه عنصر «برنامه ریزی مدون» و «پشتوانه اجرایی برنامه» هاست. در کشورهای توسعه یافته معمولا نامزدهای پست شهرداری در شرایط برابر کاندید می‌شوند و برنامه‌های اجرایی و آینده نگر (استراتژیک) خودرا ارائه می‌کنند و ضامن اجرای آن هم حزب حامی نامزد است که باید نهایتا به مردم (افکارعمومی) در خصوص عملکرد مناسب یا نامناسب نامزد خود پاسخ دهد. به نظر می‌رسد اکنون با توجه به حواشی بسیاری که نهاد بسیار مهم شهرداری با خود همراه داشته زمان مناسبی برای طرح این موضوعات به عنوان یک مطالبه جدی از سوی شهروندان باشد و هیچ اشکالی ندارد اگر مدتی را صرف تعیین همین معیارهای کمی و قابل اندازه گیری کنیم.
اما هیئت وزیران در جلسه ۲۵ /۹ /۱۳۹۷ به پیشنهاد وزارت کشور و به استناد ماده (۸۲) قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران - مصوب ۱۳۷۵ - و اصلاحات بعدی آن، آیین نامه اجرایی تصدی سمت شهردار را به شرحی که در ذیل می آید تصویب نموده است که از معیارهای کمی نیز برخوردار است که جهت اطلاع مخاطبین آئین نامه اجرایی شرایط احراز سمت شهردار مصوب 1397,09,25 به شرح ذیل می آید:
ماده ۱ - شوراهای اسلامی شهرها موظفند ظرف یک ماه پس از رسمیت یافتن، شهردار مورد نظر خود را بر اساس ضوابط و شرایط موضوع این آیین نامه، انتخاب و صورتجلسه مصوبه شورا را به همراه مدارک و مستندات مورد نیاز، جهت صدور حکم انتصاب به مرجع صدور حکم ارایه نمایند.
ماده ۲ - در صورتی که وزیر کشور یا استاندار، شهردار معرفی شده را واجد شرایط تعیین شده نداند، مراتب را با ذکر دلایل به شورای اسلامی شهر منعکس می نماید. شورای اسلامی شهر مکلف است نسبت به انتخاب گزینه جدید یا اصرار بر نظر قبلی خود اقدام نماید. در صورت اصرار شورای اسلامی شهر بر مصوبه قبلی، بر اساس تبصره (۳) بند (۱) ماده (۸۰) قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران - مصوب ۱۳۷۵ - و اصلاحات بعدی آن، موضوع بلافاصله به هیئت حل اختلاف ذی ربط ارجاع می شود.
ماده ۳ - کسانی را می توان به سمت شهردار انتخاب کرد که دارای شرایط زیر باشند:
الف - تابعیت جمهوری اسلامی ایران.
ب - حداقل سی سال سن تمام.
پ - انجام خدمت وظیفه عمومی (دوره ضرورت) یا داشتن معافیت دایم در زمان صلح برای مردان.
ت - اعلام اعتقاد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و قانون اساسی.
ث - نداشتن محکومیت کیفری مؤثر.
ج - عدم اعتیاد به مواد مخدر و روان گردان و دخانیات.
چ - حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی مرتبط و سابقه اجرایی به شرح زیر:
۱ - سه سال سابقه مدیریت پایه یا پنج سال سابقه کارشناسی در شهرداری برای شهرداری های شهرهای تا ده هزار نفر جمعیت.
۲ - پنج سال سابقه مدیریت پایه برای شهرداری های شهرهای با جمعیت ده هزار تا پنجاه هزار نفر.
۳ - پنج سال سابقه مدیریت میانی برای شهرداری های شهرهای با جمعیت پنجاه هزار تا دویست هزار نفر.
۴ - هفت سال سابقه مدیریت میانی برای شهرداری های شهرهای با جمعیت دویست هزار تا پانصد هزار نفر.
۵ - نه سال سابقه مدیریت میانی برای شهرداری های شهرهای با جمعیت پانصد هزار تا یک میلیون نفر.
۶ - نه سال سابقه مدیریت ارشد برای شهرداری های شهرهای با جمعیت بیش از یک میلیون نفر.
تبصره ۱ - مدارک و رشته های تحصیلی مرتبط توسط وزیر کشور متناسب با درجه شهرداری تعیین می شود.
تبصره ۲ - به ازای هر مقطع تحصیلی بالاتر و یا سابقه خدمت بیش از سه سال در سمت مورد نیاز موضوع این ماده در شهرداری، یک سال از مدت زمان مربوط به سابقه اجرایی کاسته می شود.
تبصره ۳ - در موارد استثنا، انتخاب شهردار از میان افراد دارای مدرک تحصیلی کارشناسی بدون داشتن سابقه اجرایی صرفاً برای شهرداری های شهرهای زیر ده هزار نفر جمعیت و با تأیید وزیر کشور بلامانع است.
تبصره ۴ - منظور از مدیریت پایه، میانی و ارشد در این آیین نامه، سطوح مدیریت های مندرج در مصوبه شماره ۵۷۹۰۹۵ مورخ ۱ /۴ /۱۳۹۵ شورای عالی اداری می باشد.
تبصره ۵ - چگونگی تشخیص سمت های هم سطح در مدیریت های پایه، میانی و ارشد و معادل سازی سابقه مدیریت در بخش خصوصی افرادی که از سوی شوراهای اسلامی شهرها برای تصدی سمت شهردار انتخاب می شوند، بر اساس دستورالعملی است که توسط وزارت کشور با هماهنگی سازمان اداری و استخدامی کشور تهیه و ابلاغ می شود.
تبصره ۶ - کلیه کسانی که در زمان تصویب این آیین نامه در سمت شهردار مشغول انجام وظیفه بوده و از نظر تحصیلات و سوابق اجرایی واجد شرایط لازم برای تصدی سمت شهردار در شهر مربوط نباشند تا زمان تـصدی در سمت مـــذکور در آن شـهر از شرایط تحصیـلات و سـوابق اجـرایی مندرج در این آیین نامه مـعاف می باشند.
تبصره ۷ - ملاک تشخیص جمعیت هر شهر، آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن می باشد.
ماده ۴ - رعایت احکام موضوع لایحه قانونی راجع به منع مداخله وزرا و نمایندگان مجلس و کارمندان دولت در معاملات دولتی و کشوری - مصوب ۱۳۳۷ - و اصلاحات بعدی آن و قانون ممنوعیت تصدی بیش از یک شغل - مصوب ۱۳۷۳ - و اصلاحات بعدی آن، برای کسانی که به سمت شهردار منصوب می شوند، الزامی است.
تبصره - شهردار نباید هیچگونه بدهی قطعی معوق نسبت به شهرداری که می خواهد تصدی آن را به عهده بگیرد، داشته باشد.
ماده ۵ - شهردار باید از تاریخ اشتغال به کار تا زمانی که در این سمت انجام وظیفه می نماید، در داخل محدوده آن شهر سکونت و اقامت داشته باشد. نحوه احراز سکونت شهردار و خانواده وی توسط وزارت کشور ابلاغ می شود.
ماده ۶ – در صورتی که شهردار از بین کارگزاران شهرداری ها و مؤسسات و سازمان های تابع و وابسته آنها یا وزارتخانه ها یا مؤسسات و شرکت های دولتی تابع و وابسته به دولت انتخاب شود پس از خاتمه دوره خدمت با رعایت مقررات استخدامی مربوط به سازمان محل خدمت اولیه خود برگشت داده می شود و چنانچه از بین کارگزاران انتخاب نشده باشد وزارت کشور و شهرداری ها در قبال او هیچگونه تعهد استخدامی و به کارگیری ندارند.
ماده ۷ - نظارت بر حسن اجرای این آیین نامه، بر عهده وزارت کشور است.
ماده ۸ – تصویب نامه شماره ۳۹۹۵۶ /ت۱۸۳۶۹هـ مورخ ۱۸ /۶ /۱۳۷۷ لغو می شود.
اسحاق جهانگیری
معاون اول رییس جمهور
سایت اوزخبر از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.
